Paarse praatstok met een slang, schelpen, een veer en bloedrode uiteinden. Mijn eigen stok.
De praatstok (talking stick)
‘De talking stick verbindt, en laat ons luisteren en spreken vanuit het hart.’
De praatstok, (ook wel talking stick genoemd), wordt in de indiaanse cultuur gebruikt door de raadsleden om ‘het heilige standpunt’ te delen, waarbij de leden in een circel zitten, wat een gevoel van gelijkwaardigheid symboliseert.
Alleen degene die de praatstok vasthoudt mag spreken. Zo wordt de stok van de ene naar de andere spreker doorgegeven. De mening van de spreker wordt gerespecteerd, iedereen luistert, niemand onderbreekt, niemand spreekt voor zijn beurt. De spreker kan ook een antwoordveer geven aan degene van wie hij een antwoord wil. Indiaanse kinderen leren al heel jong, vanaf driejarige leeftijd, te luisteren. Het is een persoonlijke eer om iedereen zijn of haar verhaal toe te staan.
De praatstok kan gebruikt worden in vergaderingen, bij het vertellen van verhalen, een ceremonie, een groep waar belangrijke beslissingen genomen worden en in opleidingen en trainingen.
Ik maakte zelf voor het eerst gebruik van de praatstok, toen ik 28 leerlingen van de 4e en 5e klas van een gymnasium het verhaal van de Oresteia liet vertellen. De magie van de stok gaf rust en aandacht en zorgde er voor dat iedereen naar elkaar luisterde en elkaar aanvulde.
De praatstok herinnert ons eraan om de mening van ieder levend wezen te respecteren. Als we naar de wijsheid en lessen van anderen luisteren, kunnen we elkaar beter begrijpen en op een respectvolle manier met anderen omgaan.
Een praatstok is een persoonlijk attribuut. De kleuren en versieringen hebben een grote betekenis voor de eigenaar.
Het hout van mijn praatstokken heeft al een verhaal. Het verhaal van de olijf, de vredestak. Lees meer.
Daar voeg jij jouw persoonlijke symbolen aan toe.
Nieuwe site voor de talking sticks: talking-stick.nl
Workshop
Deze talking stick maakte ik in de serie vrij werk. Verkocht
Maak je eigen praatstok, van olijfhout dat ik van onze eigen olijfbomen in Epidavros heb meegebracht.
De kleuren en symbolen kun je zelf kiezen. Er is acrylverf, er is een houtbrander, er zijn schelpen en er zijn inspirerende voorbeelden van stokken en symbolen.
‘sMorgens beschilder je de stok en kun je er eventueel symbolen in branden. In de middag kun je je stok te versieren. Aan het eind van de middag zullen we de praatstokken op passende wijze inwijden.
Deze praatstok maakte ik in opdracht van Circel der Seizoenen met al haar kleuren en symbolen.
Lees meer op www.talking-stick.nl
Dit prachtige hout wacht op jou!
Namasté
Karen de Vries
De reis naar mijn bestemming
In een opwelling was ik naar Griekenland vertrokken op 15 augustus 1986. Onbekend met het feit dat ik op een grootse feestdag arriveerde, zat ik in een volle bus naar mijn bestemming. Totaal onvoorbereid, zonder taal- en reisgids. Deze plotselinge ingeving maakte dat ik ontvankelijk was voor wat de reis mij bracht. Naast mij in de bus zat een acteur en ik werkte in die dagen ook als actrice en regisseur. Dat was het begin van de reis naar mijn nieuwe leven. De acteur bleek de broer van de vriend van mijn vriendin te zijn, naar wie ik op weg was. Hij vertelde mij over het Griekse theater en Epidavros.
Zo kwam het dat ik verder reisde en op 22 augustus 1986 mijn eerste voorstelling in het theater van Epidavros zag: ‘Nefelis’ (De wolken) van Aristophanes van het Nationale theater van het Noorden uit Thessaloniki. Twee keer bezocht ik de voorstelling en overdag nogmaals het theater, zo zeer was ik onder de indruk en tot tranen toe geroerd door deze plek. Ik was gelouterd, er had katharsis* plaatsgevonden.
‘s Nachts in de disco van Epidavros danste ik met alle acteurs, met wie ik geen woord kon wisselen, intuïtief en woordeloos.
Een Griekse taal-cursiste zie eens tegen me, toen ik haar heel uitgebreid mijn verhaal vertelde over mijn aankomst in Epidavros: ‘Karen, je zei overal ‘JA’ tegen, die ontvankelijkheid maakte dat je jouw pad vond en de weg bereidt voor anderen’
Vele gidsen hebben me hier gebracht: mijn vriendin, de acteur, een jongen die me een lift gaf en me mijn eerste kamer wees, de disco-eigenaar die me in contact met de acteurs bracht.
Ja, ik zei: ‘ ja’, tegen al die nieuwe ervaringen. Dank, ik bedank allen, dat ze toen mijn gids waren en dat ik mijn bestemming gevonden heb.
Gebleven
De kamer die ik huurde voor mijn verblijf toen, heb ik vele jaren bewoond en ik werd deel van de familie. Ik voelde me thuis, opgenomen in het Griekse boeren- en vissersdorp. Ik leerde de taal en kwam iedere zomer terug en al snel ook in de andere vakanties.
Ik huurde mijn eigen studio en gaf theatercursussen, later groeide dat uit tot een Cultureel Centrum. Het verlangen om er te gaan wonen groeide gestaag met de jaren. Ik ontmoette mijn huidige (Griekse) partner en we wonen nu vele jaren samen in een klein huisje met een grote tuin, vijftien katten en mijn geweldige atelier, waar ik mozaïektegels maak met de stenen die ik aan het strand vind.
Zodra we een stuk van onze sinaasappelboomgaard met bouwvergunningen hebben verkocht, komt onze droom uit, om ons eigen huis te bouwen.
Natuur
Het boerenleven in een eenvoudig dorp bevalt me goed. Ons leven volgt de natuur en het klimaat. We eten onze eigen verbouwde vruchten en groenten. We onderhouden een levendige ruilhandel met vrienden en buren. De één heeft vis, de ander citroenen. We geven wat wij hebben en zij geven wat zij hebben. De natuur geeft ons ook in overvloed. In de winter plukken we wilde groenten in de bergen, maken we olijfolie van onze olijven en in het voorjaar schenken de bergen ons alle kruiden voor de geurige Griekse recepten. In de zomer hangen onze bomen zwaar van de mandarijnen, sinaasappels en citroenen.
In Epidavros met mijn voeten in de zware rode klei is het niet moeilijk om naar mijn gevoel te luisteren en te weten waar ik thuis ben. De rust en de aandacht voor het leven geven me het gevoel dat ik leef en niet geleefd word, zoals me in Nederland vaak overkomt. Hier gaat alles langzaam. Ik kan het leven bijhouden, het rent me niet voorbij.
Epidavros
Epidavros is van oudsher een heilige plaats waar genezing gevonden werd voor allerhande kwalen.
De god en geneesheer Asklepios voerde de scepter in het heiligdom.
Ik vind hier genezing van stress, van streven naar geld en status, van carrièreplanning, van timemanagement, van files, van alles wat gisteren af had moeten zijn, van moeten, van een overheersende rationele instelling.
Ik vond hier mijn kunstenaar terug, ik vond de helende kracht van natuur en cultuur. Ik vond de verbinding van vandaag met de wijsheid van de antieke historie. Ik vond rust en inspiratie in de eenvoud van het boerenleven. Ik vond de filosofie en de mythologie en niet in de laatste plaats mijn intuïtie, die mij JA laat zeggen tegen al wat goed voor mij en mijn omgeving is.
Theater
Inmiddels heb ik wel honderd voorstellingen in het theater van Epidavros gezien en er zelf zo’n vijftien geregisseerd met de spelers die uit Nederland kwamen om door mij in de mysteriën van de Griekse tragedies ingewijd te worden. Griekse mythologie en Griekse tragedies in het bijzonder hebben mijn hart gestolen en ze verrassen me telkens weer met hun prachtige poëzie en nog altijd ware teksten.
De reis naar mijn bestemming begon met de Griekse komedie ‘De wolken’ van Aristophanes, de eerste voorstelling die ik het theater zag, over de strijd tussen de oude en de moderne opvoeding.
Als laatste laat ik hier Aristophanes aan het woord met de hoofdpersoon uit de wolken ‘Strepsiades’, die tegen zijn zoon zegt:
‘Bedenk dat alle schulden straks
terugvallen – alle!- op jouw eigen hoofd.
O, had die koppelaarster, die mij aan
jouw moeder heeft geholpen, nooit geleefd!
Ik had een heerlijk plattelandsbestaan,
vuil, bezemloos, een slaapplaats waar ik wou
en bijen, schapen en olijvenkoek
volop. Toen trouwde ik vanaf het land
die stedemaagd en nicht van Megakles,
een trotse luxueuze Bonnetrien.
Daar lag ik naast haar aan het trouwdiner
riekend naar most en vijgen, wol en vet,
maar zij naar mirre, krokus, zwoel gedoe
en copuleuse lekkernij.’
*Bij Aristoteles staat Katharsis (reiniging) voor fysieke, emotionele, religieuze en mentale reiniging.
De godin Artemis is de dochter van de zachtzinnige Leto en Zeus, de hemelvader en zij is de tweelingzuster van de schitterende Apollo. Hij vertegenwoordigt het mannelijke principe en is een god van de zon, van het verstand en het bewuste leven.
Artemis is de vrouwelijke tegenhanger en een maangodin, zij is de intuïtie en het onbewuste. Beiden zijn boogschutters en schieten doelgericht hun pijlen af.
Artemis geboorte en kindertijd
De veranderlijke Zeus en de titanendochter Leto paarden als wellustige kwartels en Leto werd zwanger van een tweeling. De blankarmige Hera, de jaloerse vrouw van Zeus liet Leto achtervolgen door de slang Python. Zij mocht nergens bevallen waar de zon schitterde. Op het eiland Ortygia (kwarteleiland) tegenover het eiland Delos vond ze eindelijk rust en beval van Artemis, die haar meteen de zeestraat overhielp naar Delos waar ze haar bijstond om tussen een dadelpalm en een olijfboom op de berg Kynthos te bevallen van haar tweelingbroer Apollo.
De drie-jarige Artemis vroeg haar vader Zeus als verjaardagscadeau: een pijl en boog, een roedel jachthonden, een saffraangele jachttuniek met een rode rand, dat kort genoeg was om in te rennen, bergen en wildernis om te gaan jagen, nimfen om haar te dienen, een stad en eeuwige maagdelijkheid. Zij kreeg alles wat ze wilde.
Artemis de Godin
Artemis, de Godin van de jacht, de boogschutter, is de vrije maagd, die door bergen en wouden zwierf vergezeld van haar honden en haar pijl en boog. Zij kon net als haar broer Apollo met haar pijlen de pest en plotselinge dood schieten als wel genezing brengen. Zij beschermde de jonge wilde dieren. Het hert, de hinde, de haas en de kwartel waren aan haar gewijd en hun eigenschappen symboliseerden haar ongrijpbaarheid.
Zij is één van de drie maangodinnen en vertegenwoordigt de maan op aarde. De nieuwe maan, die altijd maagdelijk is, wedergeboren en opnieuw aan de jacht begint. Dat is Artemis.
Zij zwierf ‘snachts bij het licht van de maan of van fakkels door de wildernis. Ze was verwant met de andere twee maangodinnen: Selene, die over maan in de hemel heerste, de wassende maan, zwanger van belofte en Hekate, die over de maan in de onderwereld heerste, de afnemende maan, de wijze oude vrouw met haar helende eigenschappen en de kracht van transformatie.
Zij is de beschermvrouwe van zwangere vrouwen, zoals zij ook haar eigen moeder hielp bij de bevalling van haar tweelingbroer.
Mythen
In mythen trad Artemis altijd snel en krachtig op om degenen die haar hulp vroegen, te redden en te beschermen, ze aarzelde geen moment om degenen die haar woede opwekten, te straffen.
*Artemis hielp haar moeder in nood, toen de arrogante sterfelijke Niobe haar moeder Leto beledigde door te zeggen dat haar zij 6 prachtige zonen en 6 lieflijke dochters had, terwijl Leto maar twee kinderen ter wereld had gebracht.
Apollo doodde de 6 zonen en Artemis de 6 dochters. Niobe zelf werd veranderd in een wenende rots.
*Toen haar moeder Leto eens op weg was om Apollo te bezoeken in Delphi, werd ze belaagd door de reus Tituos, die haar wilde verkrachten. Artemis aarzelde geen moment en trof hem ogenblikkelijk met één van haar onfeilbare pijlen.
*Dat ze geen genade kende blijkt uit het trieste verhaal van Aktaion. Hij jaagde veel op herten met zijn sublieme jachthonden. Per ongeluk zag hij Artemis en haar nimfen baden in een verborgen vijver. Toen Artemis dat merkte, werd ze woedend en spatte water in het gezicht van Aktaion, waardoor hij in een hert veranderde. Hij vluchtte in paniek, maar zijn goed getrainde honden vonden gemakkelijk zijn spoor en verscheurden hem.
*Agamemnon opperbevelhebber van de Grieken in de oorlog tegen Troje, had een hertebok of een heilige geit in haar woud neergeschoten. Als straf hield Artemis de winden tegen en kon de vloot niet uitvaren naar Troje. Als offer om de wind weer te laten waaien moest Agamemnon zijn oudste dochter Iphigeneia offeren. Dat gebeurde, maar op het laatste moment legde Artemis een hinde op het offerblok en bracht Iphigeneia naar Taurus, waar ze haar als priesteres in haar tempel aanstelde.
*In de Albaanse bergen ten zuiden van Rome werd Artemis vereerd bij het meer van Nemi. Zij zegende de mannen en vrouwen met nakomelingen en zij schonk zwangere vrouwen een gemakkelijke bevalling. Tijdens haar jaarlijkse feest op 13 augustus werd haar heilig woud versierd met fakkels, waarvan de rossige gloed door het meer werd weerkaatst en overal in Italië werd die dag gevierd met heilige rituelen rond de huiselijke haard.
Archetype
Als godin van de jacht en de maan was Artemis de personificatie van een onafhankelijke vrouwelijke geestesgesteldheid. Het archetype dat ze vertegenwoordigt, stelt een vrouw in staat haar eigen doelen na te streven op een gebied dat ze zelf gekozen heeft.
De maagdelijke godin is ontoegankelijk voor verliefdheid. Ze werd zoals andere godinnen nooit verkracht of ontvoerd. Ze functioneert zelfstandig en kan voor zichzelf zorgen. Ze besteed aandacht aan wat ze zelf belangrijk vind. Haar identiteit en haar gevoel van eigenwaarde zijn gebaseerd op wie ze zelf is en op wat ze doet.
Als godin van de jacht koos ze zelf haar doel uit. Een Artemisvrouw kan zich goed concentreren op wat ze belangrijk vindt en laat zich niet afleiden door de behoeften van anderen of door concurrentie. Het competitie-element vergroot zelfs de opwinding van de jacht.
Artemis werd vergezeld door nimfen. Ze waren zusters voor elkaar. De vrouwenbeweging en vrouwengroepen worden door haar geïnspireerd om onafhankelijk van mannen hun eigen koers te varen en elkaar te ondersteunen en te inspireren. Ook als beschermster van vrouwen en kleine kinderen inspireert Artemis vrouwen om elkaar te helpen en zorg te hebben voor slachtoffers van mannelijk geweld.
Artemis kan ook genadeloos zijn en onbarmhartig wreed. Als ze bedrogen of gekwetst wordt dan slaat ze hard toe, zoals ze dat ook in de mythe van Aktaion deed.
Haar sterke punten
* Ze bereikt haar doelen op een gerichte en feilloze manier.
* Ze is onafhankelijk.
* Liever dan te wachten tot anderen haar leven regelen, gebruikt ze haar assertiviteit om haar eigen leven te regelen.
* Ze heeft een enorm gevoel voor avontuur en plezier.
* Ze kan van haar eenzaamheid genieten, waardoor ze met haar ziel verbonden is.
* Ze kan een enorm stimulerende en betrouwbare partner zijn.
Haar zwakke punten
* Als ze geen uitdaging vind kan ze gefrustreerd en depressief worden.
* Ontkenning van haar kwetsbaarheid en de behoefte aan anderen.
* Ze kan onverschillig en afstandelijk zijn, soms zelfs wreed.
* Ze kan zo doelgericht zijn en gestructureerd zijn dat ze vreugde en spontaniteit ontbeert.
* Haar relaties kunnen te platonisch worden.
* Haar enorme woede over onrechtvaardigheid en vernedering van vrouwen kan destructieve gevolgen hebben.
Leerproces voor een Artemis vrouw.
Als een Artemisvrouw leert hoe het voelt om kwetsbaar te zijn, als ze meer begrip krijgt voor anderen, tot de ontdekking komt dat mensen ingewikkelder in elkaar zitten dan ze dacht, als ze leert dat ze anderen en zichzelf kan vergeven, zal ze minder genadeloos worden in haar reacties.
Ze moeten leren om lief te hebben en werkelijk om iemand anders te geven. De hulp van Aphrodite is hier zeer gewenst.
Symbolen:
Haar zilveren boog en de brandende fakkel: de maan
Pijlen: doel bereiken
Beer: het voedende, onbewuste kracht
Hert, hinde, haas, kwartel: ongrijpbaar, snelvoetig, wendbaar
Hond: trouw
Wild zwijn: destructieve woede
Dadelpalm: vruchtbaarheid en dood en wedergeboorte
De natuur in het algemeen.
Literatuur
Griekse Mythen: Robert Graves
Symboliek van de Griekse mythologie, Hesiodos’ boodschap aan onze tijd: Wilfried Depuydt
De gouden tak: J.G. Frazer
Liefdesgoden: Agapi Stassinopoulos
Godinnen in elke vrouw: Jean Shinoda Bolen
De godin Hekate
Dit prachtige hout wacht op jou!
