Een van mijn lievelingsmythen is het verhaal van Atalanta. Het raakt mij, het gaat over mij.
De snelvoetige Atalanta werd na vele ontberingen uiteindelijk wie ze was. Als koningsdochter was ze niet gewenst. Haar vader wilde een zoon en liet het meisje achter in het woud om door wilde dieren verscheurd te worden. Maar een berin ontfermde zich over de baby en bracht haar groot. Toen jagers de berin doodden, namen ze het kind liefdevol op. Atalanta leerde jagen en rennen, dat is wat ze het liefste deed. Ze werd de snelste van het land en met haar pijl-en-boog kon ze alles raken wat ze wilde. Ze werd een tweede Artemis, ze wilde geen echtgenoot aan zich binden en had verachting voor vrouwen. Zij was de gelijke van mannen. In gevechten en wedlopen met de grootste mannelijke helden van Griekenland overtrof zij eenieder. Een dochter die de grootste helden versloeg, wilde haar vader wel erkennen. Op één voorwaarde: ze moest voor nageslacht zorgen. Daar voelde Atalanta niets voor. De liefde was nog niet in haar ontwaakt. ‘Wie er in een wedloop van mij kan winnen, zal mijn echtgenoot worden’, zei ze. Maar degene die verliest zal dat met de dood moeten bekopen. En zo geschiedde. Atalanta was een hele mooie vrouw met een koninkrijk vol van goud en vele vorsten dongen naar haar hand. De ene na de andere verliefde jongeling nam het tegen haar op en weldra groeide het woud van palen waarop de hoofden van de verliezers waren gespietst. Ook Hippomenes was op slag verliefd op haar en durfde de wedloop aan. Hij vroeg Afrodite om hulp en zij gaf hem drie gouden appels. Die moest hij telkens als Atalanta te dicht bij hem kwam een voor een laten vallen. Atalanta werd bevangen door de gouden glans van de appels en elke keer als Hippomenes er een liet vallen stopte ze en raapte de gouden appel op. Ze zag zichzelf weerspiegeld in de glanzende schil. Bij de eerste twee kon ze Hippomenes nog gemakkelijk inhalen, maar bij de derde, die hij vlak voor de eindstreep liet vallen, kreeg Hippomenes net die ene stap voorsprong die hem de overwinning bezorgde. Atalanta stond oog in oog met haar overwinnaar en voor het eerst in haar leven vlamde de liefde in haar op. Atalanta was heel geworden, ze had al haar gouden gaven tot ontwikkeling gebracht. Ze had moed en kracht en doorzettingsvermogen getoond, ze was onoverwinnelijk geweest, ze was arrogant en meedogenloos geweest. Nu werd ze de vrouw die ze was en leerde ze de liefde kennen. Ze had Afrodite toegelaten in haar leven.
Deze mythe vertelt ons over de gouden zaden in ons die tot bloei komen, waardoor we worden wie we zijn. De berin hielp haar om haar onbewuste krachten te laten ontkiemen. Beren kunnen heel hard lopen. De jagers hielpen haar om de beste jageres te worden. Ze werd meer man dan de grootste held, omdat haar vader en zijzelf haar vrouw-zijn niet erkenden. Haar vrouwelijkheid, liefde en creativiteit ontwaakten door de drie gouden appels van Afrodite. Toen was ze volmaakt en kon ze het heilig huwelijk sluiten. Het huwelijk tussen het mannelijke en het vrouwelijke.
Identificatie
Atalanta heeft mijn hart geraakt. Ik ben de onafhankelijke, wilde natuur van de Artemis-vrouw die hulp van Afrodite krijgt om creativiteit en liefde te laten stromen. Ik ben mijn leven lang op zoek naar de gouden zaden in mij, waarvan er al een aantal ontkiemd zijn en waarvan er ongetwijfeld nog een aantal in het onbewuste wachten om erkend te worden. Ik ben mezelf enigszins verloren om degene te worden die mijn ouders wilden dat ik was, ik heb mezelf weer teruggevonden en tot nu toe word ik telkens weer verrast door onverwachte talenten die vragen om te mogen bloeien.
Mythen
Mythen zijn verhalen met een betekenis. De taal van de mythe is het beeld, verwant aan de beelden die opwellen in onze dromen en uit het onbewuste. Het zijn universele beelden en mythen zijn universele verhalen. De Amerikaanse hoogleraar in de mythologie Joseph Campbell heeft mythen van de hele wereld bestudeerd en kwam tot de conclusie dat ze allemaal hetzelfde verhaal vertellen: De reis van de held.
In het leven zijn twee dingen zeker: we worden geboren en we gaan dood. Dat is een feit. Daar kan niemand iets aan veranderen. Daartussen leggen we een weg af. Het gaat er om hoe we die weg bewandelen.
Gouden zaden
We hebben allemaal in ons de gouden zaden van onze roeping en de talenten om die roeping waar te maken. Dat gaat niet zonder slag of stoot. Het leven is tegelijkertijd een leerweg. Er dienen zich vele moeilijkheden aan op de weg, die ons de benodigde lessen leren om te worden wie we zijn. Maar ook helpers die ons de lessen en inzichten helpen verwerven. In de mythen herkennen we de stappen op het pad die de held zet op de reis naar vervulling. De gouden zaden zullen ontkiemen en met de juiste aandacht en hulp uitgroeien tot weelderige bloemen.
Jung zegt: ‘de mythe is een openbaring van het goddelijk leven in ons’.
Voetsporen van de helden
Zo leren we door de beeldtaal van mythen wat zich in ons eigen onbewuste afspeelt. We herkennen door deze taal wat ons raakt en beweegt. Anders dan de taal van de ratio zoals, doel, strategie, en werkplan, spreekt deze taal het hart aan en verbindt een verlangen aan een reis. We treden in de voetsporen van de helden die ons voor zijn gegaan om onze roeping te vinden en te verwezenlijken.
Workshops
In mijn workshops kun je leren hoe je een verhaal boeiend kunt vertellen en hoe je verhalen kunt gebruiken voor jouw persoonlijke ontwikkeling.
Hoe gebruik je verhalen in trainingen?
Het ontdekken van verlangens en de weg naar vervulling. Hoe verbind je je met je eigen drijfveren en geef je erkenning aan de doelen van je bedrijf?
Ik word geïnspireerd door verhalen uit de Griekse mythologie en Griekse tragedies, maar je kunt de technieken toepassen met elk verhaal dat jou aanspreekt.
Zie voor alle workshops ten masterclasses de agenda
Een prachtig liedje over de liefde dat alle Grieken kennen en meezingen met Giorgos Dalaras.
Σ’ αγαπώ
σ’ αγαπώ γιατί είσαι ωραία
σ’ αγαπώ γιατί είσαι ωραία
σ’ αγαπώ γιατί είσαι εσύ
Αγαπώ
αγαπώ κι όλο τον κόσμο
αγαπώ κι όλο τον κόσμο
γιατί ζεις κι εσύ μαζί
Το παρα
το παράθυρο κλεισμένο
το παράθυρο κλεισμένο
το παράθυρο κλειστό
Άνοιξε
άνοιξε το ένα φύλλο
άνοιξε το ένα φύλλο
την εικόνα σου να δω
Ik heb je lief
ik heb je lief want je bent mooi
ik heb je lief want je bent mooi
ik heb je lief want je bent jij
Ik heb heel
ik heb heel de wereld lief
ik heb heel de wereld lief
omdat jij mee leeft
Je venster
je gesloten venster
je gesloten venster
je dichte venster
Maak het open
maak het ene raam open
maak het ene raam open
zodat ik je beeld kan zien.
Ik sprak nog nauwelijks een woord Grieks, maar dit liedje zong ik 25 jaar geleden al mee met de boeren en vissers uit het dorp.
Ik wist toen niet wat ik zong, maar ik voelde het wel. Nu ik de taal ken en begrijp, wordt het alleen maar mooier.
Meer over Griekenland en onze workshops in Epidavros: www.karidies.com
In een opwelling was ik naar Griekenland vertrokken op 15 augustus 1986. Onbekend met het feit dat ik op een grootse feestdag arriveerde, zat ik in een volle bus naar mijn bestemming. Totaal onvoorbereid, zonder taal- en reisgids. Deze plotselinge ingeving maakte dat ik ontvankelijk was voor wat de reis mij bracht. Naast mij in de bus zat een acteur en ik werkte in die dagen ook als actrice en regisseur. Dat was het begin van de reis naar mijn nieuwe leven. De acteur bleek de broer van de vriend van mijn vriendin te zijn, naar wie ik op weg was. Hij vertelde mij over het Griekse theater en Epidavros.
Zo kwam het dat ik verder reisde en op 22 augustus 1986 mijn eerste voorstelling in het theater van Epidavros zag: ‘Nefelis’ (De wolken) van Aristophanes van het Nationale theater van het Noorden uit Thessaloniki. Twee keer bezocht ik de voorstelling en overdag nogmaals het theater, zo zeer was ik onder de indruk en tot tranen toe geroerd door deze plek. Ik was gelouterd, er had katharsis* plaatsgevonden.
‘s Nachts in de disco van Epidavros danste ik met alle acteurs, met wie ik geen woord kon wisselen, intuïtief en woordeloos.
Een Griekse taal-cursiste zie eens tegen me, toen ik haar heel uitgebreid mijn verhaal vertelde over mijn aankomst in Epidavros: ‘Karen, je zei overal ‘JA’ tegen, die ontvankelijkheid maakte dat je jouw pad vond en de weg bereidt voor anderen’
Vele gidsen hebben me hier gebracht: mijn vriendin, de acteur, een jongen die me een lift gaf en me mijn eerste kamer wees, de disco-eigenaar die me in contact met de acteurs bracht.
Ja, ik zei: ‘ ja’, tegen al die nieuwe ervaringen. Dank, ik bedank allen, dat ze toen mijn gids waren en dat ik mijn bestemming gevonden heb.
Gebleven
De kamer die ik huurde voor mijn verblijf toen, heb ik vele jaren bewoond en ik werd deel van de familie. Ik voelde me thuis, opgenomen in het Griekse boeren- en vissersdorp. Ik leerde de taal en kwam iedere zomer terug en al snel ook in de andere vakanties.
Ik huurde mijn eigen studio en gaf theatercursussen, later groeide dat uit tot een Cultureel Centrum. Het verlangen om er te gaan wonen groeide gestaag met de jaren. Ik ontmoette mijn huidige (Griekse) partner en we wonen nu vele jaren samen in een klein huisje met een grote tuin, vijftien katten en mijn geweldige atelier, waar ik mozaïektegels maak met de stenen die ik aan het strand vind.
Zodra we een stuk van onze sinaasappelboomgaard met bouwvergunningen hebben verkocht, komt onze droom uit, om ons eigen huis te bouwen.
Natuur
Het boerenleven in een eenvoudig dorp bevalt me goed. Ons leven volgt de natuur en het klimaat. We eten onze eigen verbouwde vruchten en groenten. We onderhouden een levendige ruilhandel met vrienden en buren. De één heeft vis, de ander citroenen. We geven wat wij hebben en zij geven wat zij hebben. De natuur geeft ons ook in overvloed. In de winter plukken we wilde groenten in de bergen, maken we olijfolie van onze olijven en in het voorjaar schenken de bergen ons alle kruiden voor de geurige Griekse recepten. In de zomer hangen onze bomen zwaar van de mandarijnen, sinaasappels en citroenen.
In Epidavros met mijn voeten in de zware rode klei is het niet moeilijk om naar mijn gevoel te luisteren en te weten waar ik thuis ben. De rust en de aandacht voor het leven geven me het gevoel dat ik leef en niet geleefd word, zoals me in Nederland vaak overkomt. Hier gaat alles langzaam. Ik kan het leven bijhouden, het rent me niet voorbij.
Epidavros
Epidavros is van oudsher een heilige plaats waar genezing gevonden werd voor allerhande kwalen.
De god en geneesheer Asklepios voerde de scepter in het heiligdom.
Ik vind hier genezing van stress, van streven naar geld en status, van carrièreplanning, van timemanagement, van files, van alles wat gisteren af had moeten zijn, van moeten, van een overheersende rationele instelling.
Ik vond hier mijn kunstenaar terug, ik vond de helende kracht van natuur en cultuur. Ik vond de verbinding van vandaag met de wijsheid van de antieke historie. Ik vond rust en inspiratie in de eenvoud van het boerenleven. Ik vond de filosofie en de mythologie en niet in de laatste plaats mijn intuïtie, die mij JA laat zeggen tegen al wat goed voor mij en mijn omgeving is.
Theater
Inmiddels heb ik wel honderd voorstellingen in het theater van Epidavros gezien en er zelf zo’n vijftien geregisseerd met de spelers die uit Nederland kwamen om door mij in de mysteriën van de Griekse tragedies ingewijd te worden. Griekse mythologie en Griekse tragedies in het bijzonder hebben mijn hart gestolen en ze verrassen me telkens weer met hun prachtige poëzie en nog altijd ware teksten.
De reis naar mijn bestemming begon met de Griekse komedie ‘De wolken’ van Aristophanes, de eerste voorstelling die ik het theater zag, over de strijd tussen de oude en de moderne opvoeding.
Als laatste laat ik hier Aristophanes aan het woord met de hoofdpersoon uit de wolken ‘Strepsiades’, die tegen zijn zoon zegt:
‘Bedenk dat alle schulden straks
terugvallen – alle!- op jouw eigen hoofd.
O, had die koppelaarster, die mij aan
jouw moeder heeft geholpen, nooit geleefd!
Ik had een heerlijk plattelandsbestaan,
vuil, bezemloos, een slaapplaats waar ik wou
en bijen, schapen en olijvenkoek
volop. Toen trouwde ik vanaf het land
die stedemaagd en nicht van Megakles,
een trotse luxueuze Bonnetrien.
Daar lag ik naast haar aan het trouwdiner
riekend naar most en vijgen, wol en vet,
maar zij naar mirre, krokus, zwoel gedoe
en copuleuse lekkernij.’
*Bij Aristoteles staat Katharsis (reiniging) voor fysieke, emotionele, religieuze en mentale reiniging.
In de Griekse mythologie is Hekate de godin van de wegkruising, die drie kanten tegelijk op kon kijken. Zij kan zien waar je vandaan komt en waar elk van beide wegen bij de kruising je heen zou kunnen voeren. Hekate is de godin van de intuïtie. Doordat ze drie kanten tegelijk op kan kijken ziet zij het verband tussen verleden, heden en toekomst.
Als dochter van de hemelse Asteria en Perses, strategie, is zij de meesteres van de lichtwereld met macht over alles wat leeft in de schepping.
Ouder worden
Haar wijsheid is die van de ervaring en door haar worden wij bij het ouder worden ook wijzer. Om haar wijsheid te kennen moet je blijven staan en haar raadplegen. Je moet luisteren naar wat ze zegt met de stem van je eigen intuïtie. Als je voelt dat je op een kruispunt staat en nog niet weet welke richting te kiezen kun je Hekate om hulp vragen. Zij is de godin bij de drempel. Zij helpt ons los te laten wat op sterven na dood is. Achterhaalde opvattingen, rollen waar we uitgegroeid zijn, al die elementen in ons leven die niet langer levensbevestigend zijn.
Symbolen
Hekate heeft drie toortsen bij zich, een sleutel, een eind touw en een dolk. Door haar toortsen kan ze zien in het donker, de sleutel ontsluit de geheimen van de occulte of verborgen mysteries en van de kennis van leven na de dood. Het touw is het symbool voor de navelstreng van de wedergeboorte en de dolk vertegenwoordigde het vermogen om door waanbeelden heen te snijden. Hekate bevordert de integratie van ons meervoudige zelf tot een hele authentieke mens.
Hekate is de tussenpersoon tussen de zichtbare wereld en de geestenwereld. Naarmate vrouwen ouder worden krijgen ze de gelegenheid om van hun ervaringen te leren en acht te slaan op paranormale en intuïtieve waarnemingen.
Vroedvrouw
Hekate is de vroedvrouw, die de natuur assisteert bij de overgangsstadia van bevalling en van dood. Als archetype van de vroedvrouw is ze aanwezig in diegenen die anderen bijstaan bij een moeilijk barensproces, zoals uitgevers, coaches, regisseurs, docenten en psychotherapeuten, beroepen waarin men kan optreden als vroedvrouw voor de creatieve uitingen van iemand anders.
Hekate’s feestdag werd in Griekenland op 13 augustus en 30 november gevierd. Zij is de meest geëerde godin in de hemel, op aarde en op de wateren.
Bronnen:
‘Godinnen in de ouder wordende vrouw’ van Jean Shinoda Bolen
‘Griekse Mythen’ van Robert Graves
‘Theogonia’ van Hesiodos
‘Hellas’ van Willem Frederik Veltman
