Door de voorstelling van Shakespeare’s Richard III, in Epidavros gisteravond ontdekte ik weer de macht van de tweede persoon, van de volgeling om een doel te bereiken.
Richard heeft een hels plan, hij wil ten koste van alles koning van Engeland worden. Hij schroomt niet om te liegen, te bedriegen, te moorden en te vleien. Maar alleen zou het hem nooit gelukt zijn.
Het lukt hem alleen door medestanders te vinden die even vals als hij zijn en naar macht lonken.
De hertog van Buckingham en daarna vele andere volgers helpen hem op de troon en worden door Richard meteen weer vermoord als hij ze niet meer nodig heeft. Dat maakt ook dat hij uiteindelijk verliest. Hij heeft geen volgelingen meer, hij staat alleen.
Het zijn de volgelingen die hem macht geven en hem tot koning maken. In dit geval duivels en moorddadig, maar ook toepasbaar op eenvoudiger zaken, zoals een idee verspreiden of een bedrijf op de kaart zetten.
Geef je volgelingen wat ze willen, behandel ze als gelijken en zij maken je groot.
Op een hele onschuldige en mooie manier geeft het onderstaande filmpje weer hoe de eerste en de tweede volger op een zonnige middag een hele menigte aan het dansen krijgen.
Oorlog mijne heren? Dan gaan de dames niet meer van bil. ‘Dat is de keiharde werkelijkheid in Lysistrata, Aristofanes’ komedie uit 411 voor Christus. Acteurs uit 58 landen verenigden zich op 3-3-2003 in een wereldomspannende leesvoorstelling’.(Volkskrant 3-3-2003, lees het hele artikel op Vk.nl dossier )
Theatraal protest tegen de oorlog in Irak. Vandaag, 3 maart, precies 8 jaar geleden.
‘Op initiatief van de New Yorkse actrice Katryn Blume is Lysistrata op 3-3-2003 in 1009 steden en 56 landen door theatermakers opgevoerd. In Utrecht werd dit idee door de Utrechtse theatermaakster Karen de Vries ten uitvoer gebracht. De Irakese dichter Ali Al-Bazzaz droeg voor de voorstelling zijn gedicht ‘Een land als circels’ voor en ter afsluiting ‘Trossen voor jou’. De vrouwen in deze oude Griekse komedie weigeren elke vorm van sex, zolang hun mannen hun oorlogszucht niet laten varen. Een heuse theatrale betoging, maar dan zonder spandoeken’. (Utrechts nieuwsblad 4-3-2003)
‘Met de voorstellingen willen de deelnemers aan de Amerikaanse regering duidelijk maken hoe groot en breed het verzet tegen de voorgenomen preventieve oorlog tegen Irak is’. ( NRC 27-2-2003) Heeft Laura Bush haar slaapkamerdeur al op slot gedaan?Van New York en Buenos Aires tot Singapore, Athene en Utrecht. Nog nooit heeft de internationale theaterwereld zo massaal zijn stem laten horen. Luister naar de radiouitzending aan dit project gewijd: Geen sex, geen oorlog? (RVU, ecucatieve omroep)
Saamhorigheid
Ik las de oproep van Kathryn in januari 2003 op internet en besloot meteen mee te doen. Ik vond 37 acteurs enthousiast en bereid om belangeloos te repeteren en te spelen, Hans Hoes deed de regie, de Blauwe zaal in Utrecht gaf ons de ruimte voor de repetities en de voorstellingen, we vonden een paar sponsors en verder zou het publiek een vrijwillige bijdrage leveren.
Binnen een maand stond het hele project er, de zaal zat vol en radio, televisie en alle kranten deden verslag van deze bijzondere gebeurtenis. Onze antiek-Griekse anti-oorlogssatire ‘Lysistrata’werd hartelijk verwelkomd door alle tegenstanders van oorlog.
Apotheose
De oorlog kwam er desondanks toch en nu weten we allemaal dat het een overbodige oorlog is geweest met alleen maar verliezers.
Ons gaf het een krachtig gevoel. We deden iets, iets wat wij konden doen, we lieten onze stem horen. De saamhorigheid en de energie waarmee zo’n project in vier weken gerealiseerd wordt is fantastisch. Belangeloos, bijna met gesloten beurzen, met passie gebracht.
Ik geloof dat, als wij allen samenwerken vanuit ieders unieke kwaliteiten, en die delen met elkaar, dat wij dan met elkaar een vredige samenleving kunnen maken.
Hierbij nogmaals mijn bewondering voor iedereen die meedeed aan ‘Lysistrata’.
Acteurs Lysistrata:
Lysistrata: Catherine ten Bruggencate
Koorleidster: Barbara Pouwels
Kalonike: Antoinette Jelgersma
Lampito: Sjoera Rétèl
Myrrhine: Nienke Römer
Regieaanwijzingen: Sandra Mattie
Koor en oude Vrouw: Nelleke Zitman
Koorleider: Hans Hoes
Regent: Maarten Wansink
Kinesias: Wannie de Wijn
Atheens gevolmachtigde: Has Drijver
Spartaan: Ernst Zwaan Regie: Hans Hoes Vrouwenkoor:
Fem Petraeus, Yvonne Toeset, Connie Visser, Christien Wagener, Janneke Holwarda, Josephine van der Laan, Maeve van der Steen, Laura Hagt, Jette Bakker, Irene Kuiper, Marianne Kuyper, Annelies Ibes, Paulien Vos, Karen de Vries, Thecla Groot Koerkamp, José Goes, Brenda Troll, Martina van Deenen. Mannenkoor:
Bert van de Roest, Howard van Dodemont, Jaap Postma, Toon der Kinderen, Ruud van Andel, Floris Koot Organisatie/regieassistent: Karen de Vries Met dank aan: Stadsschouwburg Utrecht, Uitgeverij Querido, Hein L. van Dolen (vertaler), Yvonne Toeset, Pauline Veltman, Louk Stumpel (website),Maud van Wielink, Klaas Wiedijk, Jannie Oosterhuis, Janneke Holwarda, Jorieke Aaftink, Gerdien van Kerkhof, Mark Bergwerff (geluid), Jaap Postma.
Sponsors: GREEP, Management en Organisatieontwikkeling, Centre for Motivation & Change, Nederlandse Vereniging van Trainingsacteurs, Karidiès Centrum voor Griekse cultuur en Theater, Edburgh consultants bv.
Creativiteit (2) Negen tips om je creatieve kanaal te openen in de natuur.
Ahhh, fijn je hebt besloten om na het lezen van ‘negen redenen om niet creatief te zijn’ je geblokkeerde creatieve kanaal te ontsluiten. Met deze opdrachten zet je de deur minstens op een kier. Het is je natuurlijke staat om creatief te zijn. Je hebt de moed gehad om de donkere krochten van het verborgene in te gaan, om te erkennen, dat er iets is wat aan het licht gebracht wil worden. Daarvoor hebben we de natuur als heler nodig. In de natuur is alles in oorsprong in harmonie en liefde aanwezig. De natuur zal je inspireren om te luisteren naar je werkelijke verlangens. Wat wil zich in jou uitdrukken? Soms is dat een moeilijke vraag omdat je die te lang niet gesteld hebt. Soms is het antwoord dichterbij dan je denkt. Luister naar je verlangen, dat is je innerlijke vrije kind.
Vind je natuurlijke creativiteit.
1- Maak een wandeling van een uur, alleen. 2- Neem iets mee waarmee jij je kunt uitdrukken: een fototoestel, een schrijfboekje, iets om te tekenen. Wandel in stilte. 3- Houd in gedachten dat je alleen maar wilt kijken, luisteren, voelen. Kijk naar een bloem, boom, zonsopgang, ontluikende knoppen, regendruppels…. Alle gedachten die opkomen aan andere zaken bedank je vriendelijk en parkeer je voor later. 4- Vraag jouw innerlijke vrije kind wat het nu leuk zou vinden en doe dat. 5- Na ongeveer een half uurtje ga je ergens zitten en schrijf je al je ontdekkingen op. Wat durfde je wel en wat durfde je niet te doen. Wat hield je tegen? Wat maakte je blij? Met welke gedachten ging je verlangen of angst gepaard. Oordeel nergens over. Neem alleen waar. 6- Je kunt foto’s maken van alles wat je aandacht trekt, je kunt tekeningetjes maken, schrijven, bladeren verzamelen, bloemen plukken, gewoon voor de lol. Het plezier staat voorop. 7- Als jouw criticus je vertelt dat wat je doet nog geen kunst is, of gek is, stuur je hem vriendelijk met vakantie, want je bent geen kunst aan het maken, je bent aan het ontdekken wat jou raakt. 8- In het 2e half uur doe je wat je ontdekt hebt en durft te doen. Doe eens gek. Misschien ga je midden in het gras zitten, misschien ga je huppelen, of heel hard zingen, of verander je van route. Het maakt niet uit. 9- De laatste 10 minuten gebruik je om al je ervaringen op te schrijven.
Nu is het moment aangebroken om de rest van de week jouw innerlijk kind te voeden. Bedenk iedere dag, liefst ‘s morgens vroeg, iets dat je die dag anders dan anders zult doen. Iets kleins, wat je vreugde schenkt en wat haalbaar is. Vraag je innerlijk kind waar zij zin in heeft. Ik verander ‘s morgens wel eens van route naar mijn werk. Of ik schrijf de hele dag alleen met gekleurde stiften. Of ik ga een half uurtje eerder weg en maak onderweg ergens een wandelingetje. Merk op wat de verandering met je doet. Schrijf alles op, de bezwaren die meteen opdoken en de vreugde van het doen. Veel plezier met het ontdekken van jouw creatieve bron. Andere artikelen over creativiteit: 9 redenen om niet creatief te zijn. De eerste stap naar jouw creatieve plezier. De eerste trede, een gedicht van Kavafis.
Ik liet me inspireren door ‘The Artist’s way’ van Julia Cameron en ‘Het geluk in jezelf’ van Deepak Chopra.
Creativiteit (1), negen redenen om niet creatief te zijn met tips.
Ik geloof dat iedereen creatief is en dat creativiteit een natuurlijke kracht is, die iedereen bezit. Scheppen is wat van ons verwacht wordt omdat we zelf scheppingen zijn en de schepping voort moeten zetten. In creativiteit vind je de antwoorden voor het doel van je leven, over wie je werkelijk bent en wat je de wereld te brengen hebt.
Door je creativiteit en talenten te openbaren en volledig te leren benutten creëren we een vrediger wereld met meer aandacht, vertrouwen en liefde: geluk.
Waarom is het zo moeilijk voor veel mensen om creatief te zijn?
Ik ben opgegroeid met het besef dat je hard moet werken, verantwoordelijkheid moet nemen en dat creativiteit en spelen voor kinderen is. Echt een na-oorlogse opvatting, die ik toch zeker bij veel van mijn generatiegenoten ( 50+) terugzie. We moesten het nog beter doen dan onze ouders. Beter in de zin van geld verdienen. Waarom eigenlijk? Waarom altijd maar meer geld verdienen? En waarom zou je met een creatief leven ook niet een aardige boterham kunnen verdienen? Die spiraal is gelukkig doorbroken door de 2e economische crisis.
Ik zou eerder zeggen: laten we het anders doen. Open je creatieve kanaal. Zonder creativiteit zijn er geen oplossingen, geen innovaties, geen veranderingen, kortom geen vooruitgang.
Creatief zijn, wil niet zeggen dat we allemaal kunstenaars moeten worden, met creativiteit help je mee de wereld te vernieuwen, te ontwikkelen, ons naar een hoger plan helpen brengen. En dat doe je door te erkennen dat je een creatieve kracht bent, die de wereld iets te bieden heeft.
Waarom doen we het dan niet? Hier volgen negen redenen waarom je niet (meer) creatief bent. Er zijn er vast nog veel meer. Vul maar aan.
1- Iemand heeft je ooit verteld dat je niet creatief bent.
2- Met creativiteit verdien je geen geld.
3- Creatief zijn is alleen voor kunstenaars.
4- Ik heb geen tijd om creatief te zijn.
5- Ik ben te oud om nog creatief te zijn.
6- Anderen denken dat ik gek ben als ik iets creatiefs ga doen.
7- Creativiteit is een luxe.
8- Ik ben niet creatief.
9- Wat ik maak is gefreubel in de marge.
Als dit artikel je raakt, kun je zelf vast nog wel meer of andere redenen bedenken, waarom je niet creatief bent. Het raakt je als je boos wordt, verdrietig, teleurgesteld, bang of hoopvol en blij.
Dat zijn allemaal tekenen dat jouw innerlijke vrije kind zit te springen om gezien en gehoord te worden. Laat haar vrij en laat haar vertellen wat ze wil.
Ontdek wat je tegenhoudt om creatief te zijn?
1- Neem een half uurtje de tijd en schrijf alle redenen op om niet creatief te zijn.
2- Schrijf daarbij hoe je je voelt en alles wat je er van vindt.
3- Niemand hoeft dat te lezen. Het is al helend om te erkennen wat je voelt en wat je innerlijke vrije kind je over creativiteit te vertellen heeft.
4- Leg het weg, berg het op in jouw geheime map en lees jouw verhaal de volgende dag nog eens door.
5- Pak kleurpotloden en stiften en geef daarmee de belangrijkste ontdekkingen een kleurrijke markering.
6- Besef dat achter elk bezwaar een mogelijkheid schuilt.
7- Schrijf er nog gedachten en gevoelens bij, die nu bij je opkomen.
8- Huilen en boos worden mag.
9- Vind één symbool dat je nu herinnert aan je innerlijke vrije kind en draag dat de komende week bij je.
Je zult merken, dat alleen al door aandacht te besteden aan jouw creativiteit, het kanaal zich opent en jou vertelt welke behoeftes er wachten om gerealiseerd te worden.
Veel succes en plezier.
Een groep communicatieadviseurs wachtten met spanning de avond af. Er zou een trainingsactrice komen en met haar konden ze hun gespreksvaardigheden oefenen.
Het fenomeen was hen volledig onbekend. De trainer had al een inventarisatie gemaakt van hun leerdoelen en lastige gesprekken. De zenuwen gierden, want, wat als je het fout doet? en iedereen kijkt naar je. Natuurlijk wisten ze ook wel dat het allemaal bedoeld was om te leren, maar toch….. de kriebels in de buik, rode vlekken in de nek, en dichtgeknepen kelen lieten zich niet leiden door verstandige gedachten.
Daar was ze. Ze zag er niet onaardig uit, ze lachte iedereen vriendelijk toe, ze sprak vriendelijk en ook zelfverzekerd. Niet iedereen zou aan de beurt komen, zei de trainer, vanwege de grote groep.
Hier en daar verdwenen de rode vlekken en tolden gedachten door het hoofd, hoe er onderuit te komen. Hoe tegenstrijdig, die emoties en dan toch verstandig zijn en gaan oefenen. Moed verzamelen dus.
De trainingsactrice stelde zich voor en vertelde over haar werkwijze. Dat ontlokte meteen al een lach. Gelukkig het mocht ook leuk zijn dus. Ze zou beginnen met 2 groepsoefeningen, de eerste over de eerste indruk en de tweede waarin ze stevig verankerd hun eigen kracht zouden voelen.
Opdracht 1: De hele groep ging naar de gang. Eén voor één kwamen ze weer binnen om een nieuwe directeur/manager/opdrachtgever (de actrice) te begroeten, zich voor te stellen en kort te vertellen wat ze voor haar konden betekenen. De actrice gaf na het spel één top en één tip aan iedereen.
Op de gang was het een gezellig gekakel. Hoe moeilijk kon het zijn om iemand alleen maar te begroeten? De spanning bedaarde. Toch kropen de zenuwen weer omhoog tijdens de lange weg van de deur naar de nieuwe manager. Opgelucht met een top en een tip namen de moedigen hun plaats weer in na de feedback.
Opdracht 2: De groep stond in een kring. Omdat één van de leerthema’s van deze groep was: Hoe kom ik krachtiger over?, deed de actrice een oefening met hen in stevig staan, ademhaling en stem vanuit de buikademhaling. Door de stem krachtig te gebruiken, door de humor en het plezier in de oefening verdween de spanning en voelden allen zich krachtig. De actrice was één van hen geworden. Ze waren samen aan het werk.
De rest van de avond is er veel geoefend met allerlei lastige gesprekken. Er was aandacht, concentratie, openheid, respect en plezier. Het thema: wel of niet oefenen bestond niet meer.
De actrice was ik en ik heb met heel veel plezier deze werkvorm in mogen zetten bij een training van Van der Hilst met Sarah en Nynke.
5 tips voor trainers om de angst voor een trainingsacteur weg te nemen.
Tip 1: Vraag de trainingsacteur een laagdrempelige groepsoefening te geven, waarin spanning kan afvloeien.
Tip 2: Zorg dat de eerst oefening beweeglijk is, zodat overtollige spanning afgevoerd kan worden.
Tip 3: Zorg dat iedereen in die eerste oefening een Top en een Tip krijgt, dat geeft een goed gevoel.
Tip 4: Zorg voor een lach, daarmee vloeit de spanning weg.
Tip 5: Geef de trainingsacteur de gelegenheid om echt contact met de deelnemers te maken.
Meer werkvormen
Meer contact- en kennismakingsoefeningen beschrijf ik in mijn nieuwe e-boekje Namasté . De oefening in staan, ademhaling en stem beschrijf ik niet omdat die oefening alleen met ervaring gedaan kan worden.
Meer speelse werkvormen beschrijf ik in mijn blibliotheek.
55 energizers voor training en opleiding beschrijf ik in mijn e-boekje ‘Het vuur in jou’
Veel plezier in je training met de trainingsacteur en speelse werkvormen.