Storytelling, 2e bedrijfVerhalen horen we iedere dag van iedereen om ons heen. Het is de manier waarop we de wereld die we ervaren delen met anderen. Echter de verhalen zijn meestal niet compleet. Als trainingsactrice luister ik naar de verhalen van de deelnemers en vraag stevig door om te achterhalen wat ze met mij willen oefenen in communicatieve vaardigheden.

De deelnemers vertellen zelden het tweede bedrijf!

Een verhaal bestaat uit verschillende bedrijven of fases
Joseph Campbell noemt de 12 stappen van de reis van de held, die in iedere mythe voorkomen.
Afgeleid daarvan gebruik ik mijn eigen model van 7 stappen, omdat die in organisaties en trainingen wat gemakkelijker te hanteren zijn.
Pixar bijvoorbeeld gebruikt het model van de 3 bedrijven voor hun films, ook afgeleid van de 12 stappen van de reis van de held.
Eerste bedrijf
De hoofdpersoon wordt opgeroepen tot het avontuur en gaat het avontuur aan. De wetten van de wereld worden vastgesteld en het eind van het eerste bedrijf wordt gevormd door de ’ inspirerende’ gebeurtenis.
Tweede bedrijf
De hoofdpersoon gaat op zoek naar aangename manieren om het probleem op te lossen. Op het moment van de climax leert hij wat echt nodig is om het probleem op te lossen. In dit bedrijf vindt ‘het grootste dieptepunt’ plaats. Dit is de donkere plek, vervelend, maar ook vol magie.
Derde bedrijf
De hoofdpersoon moet bewijzen dat hij zijn lesje geleerd heeft, meestal door te tonen om dat koste wat kost te bewijzen. Dit draait allemaal om verlossing – een verlicht personage dat weet hoe het een conflict moet oplossen.
( bron: Sterker dan ooit- Brené Brown)

Wat heeft dat nu met training en opleiding te maken?
‘Ik werk in een hiërarchische organisatie’, zei ze. ‘Eén van de hogere bazen zei laatst: Als je daar nu geen tijd voor maakt, dan weet ik wel welke maatregelingen ik zal nemen! Hoe moet ik daar nu op reageren? Ik had er op dat moment echt geen tijd voor, maar ja, ik heb het toch maar gedaan met alle gevolgen van dien.’
Dat was haar verhaal. Als trainingsactrice werk ik altijd aan het tweede bedrijf. Daar vind ik de sleutels voor de hulpvraag om vaardigheden om beter/effectiever/bevredigender met de ‘inspirerende’ of ‘ lastige’ gebeurtenis om te gaan. Maar hier was nog geen tweede bedrijf. Dat verhaal moest ik eerst onthullen.

Eerste Bedrijf : Ze is in deze hiërarchische organisatie gaan werken en moet daar interne klanten bedienen, die macht en status erg belangrijk vinden. De wetten van deze organisatie zijn dat je je meerderen moet gehoorzamen. De inspirerende gebeurtenis is de reactie van de ‘baas’, zoals we hem maar even zullen noemen.
Tweede bedrijf : Ze probeert een aangename manier te vinden om met de gebeurtenis om te gaan. Maar ze zegt ook met alle gevolgen van dien.
Ze heeft het probleem proberen te vermijden, door de opdracht uit te voeren en elders een probleem te creëren, door een andere klant niet te bedienen. Ze heeft haar eigen gevoelens bevroren. Ze heeft deze casus ingebracht om met mij te oefenen, want ze wil leren hoe te reageren op zo’n heftige uitspraak van deze baas. Om haar te helpen moet ik het hele tweede bedrijf in kaart brengen met goeie verhelderende doorvragen.
Wat blijkt? Ze was bang, ze heeft er nachten niet van geslapen, ze sloeg helemaal dicht bij de uitval van haar baas. Het voorval heeft een andere nare ervaring naar boven gehaald. Ze vindt dat ze heeft gefaald. Ze heeft haar emoties bevroren om te kunnen blijven functioneren. Ze houdt zich staande. Ik zie en hoor een uitdrukkingsloze vrouw. Ze is een beetje dood gegaan van binnen. Dat is het grootste dieptepunt.
Ze wil een gemakkelijke truc in de communicatievaardigheden die dit probleem een volgende keer kan oplossen. Die oplossing bestaat in dit geval niet. Door haar verhaal helemaal te vertellen, ontdooit ze en dat start het proces van herkenning en erkenning. *Dat ze bang was, *dat ze zich gemanipuleerd voelde, *dat ze denkt dat ze niet goed genoeg is, *dat ze vindt dat ze faalde, *dat ze een andere klant in de steek liet,* dat ze zich kleiner dan Calimero voelt.
De tranen breken door en dat is maar goed ook, want dan kan de pijn gevoeld worden. Dat was ‘the point of no return’. Ze ademt weer en ze is weer helemaal aanwezig. Het grootste dieptepunt hebben we gehad en nu gaan we helen en bekrachtigen, zodat ze opgewassen is tegen de beproeving in het derde bedrijf. We gaan haar verhaal herschrijven.
In dit tweede bedrijf oefenen we de mogelijkheden voor haar om met zo’n aanval om te gaan. Dat vindt ze eng en spannend, maar met alle liefdevolle en kundige hulp om haar heen durft ze die uitdaging aan.
Hier houdt mijn werk als trainingsactrice op.
Als trainer en coach, ontrafel ik ook het eerste bedrijf en help stappen te zetten in het derde bedrijf.

Derde bedrijf
Hoe moet ik dit nu aanpakken?
Dat wat ze geleerd heeft in het tweede bedrijf gaat ze toepassen in het derde bedrijf. Dat gaat nog niet van een leien dakje, maar ze heeft wel meer bagage om zelf overeind te blijven en andere keuzes te maken. En veerkracht om weer op te staan en het een volgende keer nog effectiever aan te pakken, totdat ze haar les geleerd heeft en het licht blijft branden.

Je kunt het tweede bedrijf niet overslaan!
In dit bedrijf vinden de werkelijke belevenissen, omslagen en groei plaats. 

Nog een paar voorbeelden die ik deze week meemaakte

1-Training conflicthantering.
De vraag: Vertel over een conflict dat je zelf hebt meegemaakt.
‘Ik zat in de trein hiernaartoe en toen de conducteur kwam, bleek dat ik vergeten was in te checken. Toen moest ik eruit om in te checken en moest ik op de volgende trein wachten en daarom ben ik te laat’
Een verhaal, maar geen tweede bedrijf en dus geen conflict.

2-Training adviesvaardigheden
‘Mijn opdrachtgever luistert nooit naar mijn adviezen. Ik werk me gek om telkens maar met nieuwe plannen te komen.’
Zonder tweede bedrijf weten we niet wat hier aan de hand is en hoe een oplossing te vinden.

3-Teamcoaching
Thema: contact, verbinding, vertrouwen.
Vraag: Vertel over een groot verlangen dat je hebt.
‘Ik wil graag een jaar varen, maar tja met kleine kinderen en een vaste baan is dat niet mogelijk.’ Hier heeft de verteller zelf het eerste en het tweede bedrijf geschrapt. Geen conflict, geen oplossing.

Doorvragen naar gebeurtenissen in het eerste en tweede bedrijf brengt het conflict naar boven. Daar liggen de kiemen voor oplossing in het derde bedrijf. Daar ligt de mogelijkheid tot groei.

In de masterclass Storytelling gaan we op een creatieve manier aan de slag met deze verhaalstructuur.
Welke vragen stel je, zodat je het tweede bedrijf leert kennen. Ook het eerste bedrijf krijgt aandacht, wat ligt er ten grondslag aan het conflict en wat is het werkelijke verlangen dat in het derde bedrijf vervuld gaat worden.
Zo ontwikkel je verhaalgevoeligheid om in jouw werkveld meteen te herkennen welke verhaalelementen er nodig zijn om het licht in het derde bedrijf te ontsteken.